W dniach 23-24 marca 2025r. w miejscowości Markowa odbędą się dwa wydarzenia: uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką oraz II-gie Dni Dziedzictwa Błogosławionej Rodziny Ulmów. Poniżej szczegóły oraz program uroczystości.
W dniu 24 marca Polska obchodzi Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów podczas niemieckiej okupacji. To ważne święto państwowe, ustanowione przez Sejm RP w 2018 roku na wniosek Prezydenta Andrzeja Dudy, ma na celu wyrażenie najwyższego uznania i szacunku dla Polaków, którzy w czasie brutalnej wojny, narażając własne życie, ratowali Żydów przed niemieckimi oprawcami.
Ta data ma dodatkowe znaczenie dla mieszkańców Markowej i nie tylko. W tym dniu mija rocznica tragicznej śmierci Rodziny Ulmów, którzy są Patronami Muzeum organizującego wspomniane uroczystości. Józef i Wiktoria Ulmowie oraz ich siedmioro dzieci (w tym jedno nienarodzone) zostali zamordowani przez niemieckich żandarmów za pomoc w ukrywaniu Żydów z rodziny Goldmanów. Ich męczeńska śmierć stała się symbolem poświęcenia i solidarności. W okresie II wojny światowej były wyrazem postaw wielu Polaków w stosunku do swoich żydowskich sąsiadów.
Z tej okazji Muzeum Ulmów zorganizowało cykliczne obchody pod nazwą Dni Dziedzictwa Błogosławionej Rodziny Ulmów. To wyjątkowe wydarzenie, trwające dłużej niż jeden dzień, ma na celu szerokie upamiętnienie bohaterskich postaw i wartości, które reprezentowali Ulmowie oraz inni Polacy, którzy pomagali Żydom podczas Holokaustu.
II-gie Dni Dziedzictwa Błogosławionej Rodziny Ulmów odbywają się w dniach od 22 marca do 3 kwietnia i obejmują różnorodne wydarzenia religijne, kulturalne, edukacyjne oraz naukowe. Obchody mają zasięg nie tylko w Markowej, ale również w Łańcucie i Warszawie.
W ramach obchodów 24 marca na Placu Pamięci Muzeum Polaków Ratujących Żydów odbędzie się coroczna ceremonia pamięci. Podczas jej trwania zostaną odsłonięte tabliczki z nazwiskami Polaków, którzy z narażeniem życia ratowali Żydów na Podkarpaciu w czasie II wojny światowej. Muzeum Ulmów pragnie uhonorować wszystkich, którzy pomimo niebezpieczeństwa, wspierali swoich żydowskich współobywateli w czasie Holokaustu.
Hasło ceremonii – „Gorejąc wolni”, inspirowane poezją Cypriana Norwida, odnosi się do najwyższej wolności, która wypływa z miłości do drugiego człowieka. Bohaterowie, których nazwiska zostaną uwiecznione na Ścianie Pamięci, żyli tą wolnością – wolnością od strachu, egoizmu i obojętności, która wyrażała się w ich głębokim człowieczeństwie.
Harmonogram Uroczystości:
Niedziela, 23 marca
10:00 – Uczczenie pamięci Markowian ratujących Żydów (cmentarz parafialny w Markowej)
11:00 – Msza Święta w intencji Polaków ratujących Żydów (Kościół pw. Św. Doroty w Markowej)
13:45 – Spotkanie z rodzinami Sprawiedliwych z Markowej Gość honorowy: Eugeniusz Szylar (Chałupa Szylarów – Skansen)
17:00 – Koncert Pieśni Pasyjnych w hołdzie Bł. Rodzinie Ulmów (Kościół pw. Św. Doroty w Markowej)
Poniedziałek, 24 marca – Narodowy Dzień Pamięci
9:00 – Wizyta na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu w Jagielle–Niechciałkach
11:00 – Apel Pamięci (Muzeum Polaków Ratujących Żydów)
Dodatkowe wydarzenia w ramach II-gich Dni Dziedzictwa Błogosławionej Rodziny Ulmów
-22 marca – Noc w Muzeum Ulmów oraz Podkarpacka Resursa Kultury Pamięci „Rodzina Ulmów w kontekście przypowieści o Miłosiernym Samarytaninie” w Muzeum Ulmów
-23 marca – Uroczystość ku czci Markowian ratujących Żydów
na Cmentarzu parafialnym w Markowej | we współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Markowej oraz Parafia pw. św. Doroty w Markowej
-23 marca – Spotkanie z rodzinami Sprawiedliwych z Markowej
w Chałupie Szylarów | we współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Markowej oraz Parafia pw. św. Doroty w Markowej
-24 marca – Gorejąc wolni – Ceremonia pamięci w hołdzie Polakom ratującym Żydów w Muzeum Ulmów
-24 marca – Koncert Psalmy Pokoju i Nadziei w MDK w Łańcucie | główny organizator: Fundacja S.O.A.R
-25 marca – Prezentacja Ikony Błogosławionej Rodziny Ulmów – Tryptyku Markowskiego w Muzeum Archidiecezjalnym w Przemyślu
-3 kwietnia – Seminarium Szkoły Etyki Muzeum Ulmów „Dziedziczone rany czy dziedziczone blizny? Transgeneracyjny przekaz traumy” w Muzeum Niepodległości w Warszawie
