Kwestia pieniędzy podczas kampanii wyborczej jest kluczowa, ale również obarczona największymi konsekwencjami w razie jego naruszenia. W tym artykule przedstawiamy kwestie zasad finansowania oraz aspektów z tym związanych.
Ile maksymalnie można wpłacić na komitet?
Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na rzecz jednego komitetu wyborczego organizacji oraz komitetu wyborczego wyborców nie może przekraczać 15- krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu wyborów tj. kwoty 63 630,00 zł.
Wpłat na rachunek bankowy komitetu wyborczego można dokonywać jedynie czekiem rozrachunkowym, przelewem lub kartą płatniczą. Oznacza to, że niedozwolone są wpłaty gotówkowe w kasie banku, a także w urzędach pocztowych.
Kto ponosi odpowiedzialność za kwestie finansowe komitetu?
Zgodnie z wytycznymi to pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego prowadzi gospodarkę finansową komitetu wyborczego i ponosi z tego tytułu pełną odpowiedzialność. Ma ona charakter nieograniczony i dotyczy całego majątku osobistego pełnomocnika finansowego, a także majątku posiadanego w ramach wspólności majątkowej ze współmałżonkiem.
Zagadnienia dotyczące konta bankowego komitetu
Środki komitetu mogą być gromadzone wyłącznie na jednym rachunku bankowym. Komitet może otworzyć pomocnicze rachunki bankowe dla ułatwienia dokonywania wydatków w strukturach terenowych komitetu. Jednak rachunki te mogą być zasilane wyłącznie przelewami z podstawowego rachunku komitetu wyborczego. Wykluczone jest pozyskiwanie środków bezpośrednio na rachunki pomocnicze.
Według PKW otwarcia rachunku bankowego powinien dokonać pełnomocnik finansowy komitetu, który też powinien być dysponentem środków na jego koncie.
Właścicielem rachunku może być tylko komitet wyborczy, a nie żaden inny podmiot czy osoba fizyczna.
PKW zaznacza przy tym, że rachunek bankowy komitetu powinien być prowadzony w banku lub oddziale banku (także zagranicznego), znajdujących się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że komitet nie może otworzyć rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (SKOK).
Na co mogą być pozyskiwane i wydatkowane pieniądze komitetu?
Komitety wyborcze mogą pozyskiwać i wydatkować środki finansowe jedynie na cele związane z wyborami i w ściśle określonych terminach, tj. od chwili otrzymania postanowienia o przyjęciu zawiadomienia o jego utworzeniu do dnia wyborów.
Komitety wyborcze partii politycznych i koalicyjne komitety wyborcze mogą pozyskiwać środki finansowe wyłącznie z funduszów wyborczych partii, które utworzyły dany komitet.
Z kolei komitety wyborcze wyborców i komitety wyborcze organizacji pozyskują środki wyłącznie z wpłat od osób fizycznych – obywateli polskich mających miejsce stałego zamieszkania w Polsce.
Kwestia kredytów zaciąganych na komitety
Na cele związane z wyborami komitet wyborczy organizacji oraz komitet wyborczy wyborców może zaciągać kredyty bankowe. Ich wysokość nie jest limitowana.
Ustawa wprowadza natomiast ograniczenia dotyczące poręczeń takiego kredytu. Poręczycielami kredytu mogą być wyłącznie obywatele polscy mający miejsce stałego zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, a zobowiązanie poręczyciela nie może być wyższe od kwoty 63 630,00 zł, tj. kwoty stanowiącej maksymalną wysokość wpłat na rzecz komitetu dokonanych przez jedną osobę fizyczną.
Czego komitet nie może?
Komitetom wyborczym nie wolno przyjmować korzyści majątkowych o charakterze niepieniężnym (np. darowizn rzeczowych, darmowych usług), z wyjątkiem nieodpłatnych usług polegających na rozpowszechnianiu plakatów i ulotek wyborczych przez osoby fizyczne, czy pomocy w pracach biurowych udzielanej przez osoby fizyczne lub wykorzystania przedmiotów i urządzeń, w tym pojazdów mechanicznych, udostępnianych nieodpłatnie przez osoby fizyczne.
Przepisy zabraniają udzielania korzyści majątkowych przez jeden komitet wyborczy innemu komitetowi wyborczemu. Zabronione jest też prowadzanie przez komitet wyborczy zbiórek publicznych, dotyczy to również partii politycznej.
A co dodatkowo komitet może robić?
Komitet wyborczy partii politycznej oraz koalicyjny komitet wyborczy może nieodpłatnie korzystać w czasie kampanii wyborczej z lokali partii politycznej, która utworzyła lub współtworzyła komitet, jak również z jej sprzętu biurowego. Podobnie komitet wyborczy organizacji może nieodpłatnie korzystać w czasie kampanii wyborczej z lokalu tej organizacji, jak również z jej sprzętu biurowego.
Z kolei komitet wyborczy wyborców może nieodpłatnie korzystać w czasie kampanii z lokalu osoby wchodzącej w skład komitetu wyborczego, jak również z jej sprzętu biurowego.
Limity wydatków komitetu
Komitety wyborcze mogą wydatkować na kampanię wyborczą wyłącznie kwoty ograniczone limitem wydatków, który ustala się oddzielnie dla każdego komitetu poprzez zsumowanie kwot obliczonych według zasad określonych w art. 378 i art. 476 Kodeksu wyborczego.
W wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw limit wydatków oblicza się mnożąc kwotę przypadającą na jeden mandat radnego przez liczbę mandatów przypadających na okręg lub okręgi, w których komitet wyborczy zarejestrował kandydatów (bez względu na liczbę zgłoszonych kandydatów).
Kwota przypadająca na jeden mandat radnego wynosi:
− w wyborach do rady gminy w gminach do 40 tys. mieszkańców — 1344,16 zł,
− w wyborach do rady gminy w gminach powyżej 40 tys. mieszkańców oraz w wyborach do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy — 1613,00 zł,
− w wyborach do rady powiatu — 3225,99 zł,
− w wyborach do rady miasta w miastach na prawach powiatu — 4838,99 zł,
− w wyborach do sejmiku województwa — 8064,98 zł.
Limit wydatków, związanych z prowadzeniem kampanii wyborczej kandydata na wójta w gminach do 500 tys. mieszkańców ustala się, mnożąc liczbę mieszkańców danej gminy przez kwotę 60 groszy, a w gminach powyżej 500 tys. mieszkańców, mnożąc pierwsze 500 tys. przez kwotę 60 groszy, a nadwyżkę ponad 500 tys. przez kwotę 30 groszy.
